Obowiązek doskonalenia zawodowego radców prawnych a sankcje dyscyplinarne

Długo mnie tu nie było, ale jestem z powrotem i planuję wznowić systematyczne pisanie.

Pierwszy artykuł po przerwie jest przeznaczony dla tych radców, którzy uważają, że nie ma podstaw do dyscyplinarek za brak szkoleń.

A są tacy.

Skąd wiem?

W ostatnim czasie przepisy dotyczące szkoleń zawodowych radców prawnych [i] dwukrotnie uległy zmianie, czym samorząd nie chwalił się zbytnio.

Natrafiałam na te informacje przez przypadek i – jak to ja – od razu chciałam się nimi podzielić, wrzucałam więc w grupach radców prawnych na Facebooku wzmianki na ten temat. Niemal każdorazowo pojawiał się komentarz sugerujący brak sankcji dyscyplinarnych za niezrealizowanie obowiązku szkoleniowego.

Trochę mnie to zdziwiło, ponieważ w naszej kancelarii nikt dotąd nie kwestionował obowiązku doskonalenia zawodowego, a w dotychczasowych cyklach szkoleniowych radcy wysyłali rozliczenia szkoleń do właściwej OIRP.

Nie można karać radców za niedopełnienie obowiązku szkoleniowego?

Sprawa na tyle mnie zaciekawiła, że w wolnej chwili zbadałam, o co chodzi. Natrafiłam na wyrok Sądu Najwyższego z 6 listopada 2014 r. SDI 32/14. SN neguje możliwość nakładania sankcji dyscyplinarnych na radców z powodu braku podstawy ustawowej dla takiego postępowania.

Ciekawe okazały się zarówno wyrok, jak i glosa krytyczna[ii] do wyroku, której autorem jest Andrzej Skowron, zręcznie wykazujący, że ustawowe umocowanie obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych jest dokładnie takie samo jak umocowanie zakazu reprezentacji przeciwnych stron w sporze (a tego przecież nikt nie kwestionuje).

Odwoływanie się do powyższego wyroku może być ryzykowne nie tylko dlatego, że orzeczenie wzbudziło głosy krytyki, lecz także z uwagi na istotnie zmieniony stan prawny.

Od wydania wyroku ustawa o radcach prawnych zmieniła się kilka razy – również w zakresie przepisów, na podstawie których wydano ten wyrok.

I tak 25 grudnia 2014 roku wszedł w życie przepis nadający Krajowej Radzie Radców Prawnych uprawnienia do uchwalania regulaminów dotyczących szczegółowych zasad wykonywania zawodu radcy prawnego (Ustawa o radcach prawnych, art. 60, pkt. 8 lit. f).

Idąc dalej: w kolejnej nowelizacji, obowiązującej z mocą od 31 sierpnia 2015 roku, nadano KRRP także uprawnienia do uchwalania regulaminów dotyczących dopełnienia obowiązku zawodowego radców prawnych w zakresie doskonalenia zawodowego. KRRP może także w regulaminie uprawniać organy samorządu w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem obowiązku zawodowego przez radców prawnych (Ustawa o radcach prawnych, art. 60, pkt. 8 lit. h).

Informacyjnie dodam, że w ustawie adwokackiej wprowadzano równolegle takie same zmiany.

W tym stanie prawnym nowy regulamin szkoleniowy wydaje się mieć już dostateczne oparcie w ustawie. Piszę: „wydaje się”, ponieważ nie mnie to oceniać (w końcu nie jestem prawnikiem), dlatego oceńcie to sami. Nadal sankcje za brak szkoleń nie są bezpośrednio zapisane w ustawie, natomiast bez wątpienia nadano KRRP uprawnienia do uchwalania regulaminów szkoleniowych i nadawania uprawnień organom samorządowym do nadzoru nad przestrzeganiem obowiązku szkoleniowego.

Czy to oznacza, że radcy, którzy ociągają się ze szkoleniami, zostaną ukarani?

Tego nie wiem, zwłaszcza że regulamin nie jest jednoznaczny w tej kwestii; przepis mówi o ewentualnym wszczęciu postępowania dyscyplinarnego.

Spójrzcie na przepisy związane z odpowiedzialnością radcy za brak szkoleń:

§11.

Nieuzyskanie przez radcę prawnego minimalnej wymaganej liczby punktów szkoleniowych jest równoznaczne z niewypełnieniem obowiązku doskonalenia zawodowego.

(…)

§17.

  1. W ciągu sześciu miesięcy po zakończeniu cyklu szkoleniowego dziekani rad okręgowych izb radców prawnych sporządzają wykazy radców prawnych, którzy nie wypełnili obowiązku doskonalenia zawodowego. Wykazy powinny określać także liczbę zdobytych przez poszczególnych radców prawnych punktów szkoleniowych.
  2. Wykazy podlegają przekazaniu okręgowym rzecznikom dyscyplinarnym w celu ewentualnego wszczęcia postępowań dyscyplinarnych lub wystąpienia do dziekanów z wnioskami o udzielenie radcom prawnym ostrzeżeń.

 

Podejrzewam, że po otrzymaniu ostrzeżenia ze strony dziekana konieczna będzie realizacja szkolenia w tempie ekspresowym.

Moim zdaniem o wiele bardziej korzystne jest bezstresowe wzięcie udziału w szkoleniu niż działanie pod presją dyscyplinarki.

Zdobycie 40 punktów szkoleniowych w ciągu 3 lat nie jest specjalnym wyczynem, zwłaszcza że oferta szkoleniowa OIRP i KRRP prezentuje się znacznie ciekawiej, niż prezentowała kilka lat temu. Nie wspomnę, że sprawę równie dobrze załatwią publikacje (choćby na blogu prawniczym) lub skorzystanie z e-learningu.

W kolejnym wpisie zamieszczę poradnik dla nowych radców prawnych, który opisuje praktyczne aspekty zdobywania punktów szkoleniowych.

Zapraszam do lektury kolejnych wpisów i komentowania! Jak uważasz, będą te sankcje, czy nie?

[i] Uchwała nr 103/IX/2015 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 11 grudnia 2015 roku w sprawie Regulaminu zasad wypełniania obowiązku doskonalenia zawodowego przez radców prawnych i zadań organów samorządu służących zapewnieniu przestrzegania tego obowiązku, z późn. zm.

[ii] Andrzej Skowron, Glosa do wyroku SN z dnia 6 listopada 2014 r., SDI 32/14. LEX/el. 2015

[FM_form id=”3″]